Skryfgeheime-skryfskool

Die vyf wenverhale van Skryfgeheime se afgehandelde liefdesverhaalkompetisie kan hier gelees word. Respekteer asseblief die skrywers se kopiereg deur die skrywer se naam en van te vermeld indien jy dit iewers sou voorlees. Van die verhale is nogal stomend, wees dus gewaarsku. Die wenverhaal "Kissie van onthou" is geskryf deur Elsabe Fouche.

 

 Kissie van onthou

Elsabe Fouche

 

Dis terwyl sy in die benoude stortjie staan dat haar gebed spontaan uit haar hart kom: “Liewe Heer, sal u asseblief vanaand die peleton wagte voor my mond wegneem. Here, vanaand wil ek my hart skoon spoel. Ek is vandag in die ouetehuis ingeboender, in ’n ruimte wat hulle ’n ‘woonstelletjie’ noem. Hier waar my kinders vandag opgewonde verduidelik het dat ek alles wat ek in hierdie stadium van my lewe nodig het, kan inpas.

“Liewe Heer, wat weet hulle wat ek nodig het? My kinders vir wie ek my lewe gegee het, voel dis beter so, want hul pa raak al hoe swakker en hy vergeet al hoe meer. Ons kan kwansuis nie meer op die plaas aangaan nie. Te gevaarlik met die plaasaanvalle en alles.

“O Heer, ek bid mos voortdurend dat U ons sal beskerm en nou moet ek soos ’n kleingelowige in ’n duiwehokkie kom bly. Buitendien, wat as Karel swak word en vergeet, ek kan mos nog aangaan met die boerdery!”

Teen die tyd dat sy “amen” sê, is die water al yskoud. Met woeste hale droog sy haar af en berei haar voor op die gesprek van alle gesprekke met haar man.

Hoekom moet haar hele lewe om hom draai? As hy te swak en vergeetagtig is, kan hý mos ouetehuis toe kom. Sý sal boer. Buitendien, hoe kan jy sommer iemand anders se hoenders, beeste, skape en bokke net eenvoudig staan en verkoop? Wanneer het dit toelaatbaar geword vir kinders om te besluit wat hul ouers mag of nie mag doen nie?

Môre, as die son uitkom, is sy terug waar sy hoort. Karel kan maar hier bly. Hy sal haar nie mis nie, hy vergeet in elk geval alles. Solank sy nog sterk is en nog dinge kan onthou, het sy nie nodig om hier soos ’n bandiet te bly nie.

Sy storm behoorlik die vertrekkie in wat nou haar sitkamer is. Karel sit daar op sy stoel, winterspajamas en pantoffels al aan, reg vir die kooi. Nie meer nodig om te gaan kyk of die ooie rustig is en om die waterpomp te gaan afsit nie. Nee, sonder enige missie, reg vir doodgaan.

Sy begin subiet. “Karel. Ek het baie op die hart. Vanaand moet jy my kans gee dat ek my hart skoon praat.” Sy bly skielik stil. Gaan dan ergerlik voort: “Vir wat sit jy daar met daardie blerrie ou houtkissie op jou skoot? Hoekom het jy dit nie ook vir die kinders gelos om op die vendusie te verkoop nie? Ek het al my goed daar gelos! Is mos nou te oud en swak om te kook, te bak, naaldwerk te doen of klavier te speel. Maar nee, jy kry dit wragtag reg om daardie gemors in te smokkel!”

“My lief ...”

“Vanaand is die verkeerde aand om te my wil ‘lief’, vanaand is ek op vir jou en die kinders.”

Soos altyd antwoord Karel nie. Lig bloot die deksel van die kissie op. Sy wonder al lank wat so danig aan die kissie is. Karel is bekend vir sy opgaardery, seker net die een of ander stukkie sentimentele snert.

Sonder om sy oë na haar te wend haal hy ’n haarknippie uit. “Hierdie knippie het ek nog uit jou hare gewoel nadat jy my bruid geword het, jy het daardie dag so mooi gelyk en my so gelukkig gemaak.”

Die wind is behoorlik uit haar seile. Hier kom sy om ’n vreeslike bakleiery aan te knoop en nou dit. “Jy onthou dit? Maar jy vergeet dan deesdae so maklik?”

Hy knik. “Vanaand is anders. Die kissie help my onthou. Kyk, hier is my bronsknopie. Onthou jy nog ons studentedae op die Puk? Onthou jy hoe verlief ons was en die drome wat ons gedroom het?”

Sy sak neer op haar stoel. Karel se oë is vanaand weer die kleur van die see by Cape Vidal, en hy kyk met soveel sagtheid en liefde na haar. Die vraag is uit voor sy dit kan keer. “Ai Karel, wat het jy nog daar in jou Pandora-kissie?”

“Ons klippie.”

“Nee!”           

“Ja. Onthou jy nog? Op die wal van die Limpopo? Ek sal seker op die ou end alles vergeet, maar nie daardie nag nie. Jy was so myne gewees. So sonder skaamte en sonder om terug te hou, so spontaan en smeulend.

“Gelukkig het ek die klippie gebêre. Die klippie wat die ganse nag lank probeer belemmer het. Eers onder my rug, toe weer onder jou knie, later onder my skouer.”

“So nou maar, Karel, netnou hoor iemand jou.” Sy reik na die kissie en haal ’n koperspeldjie uit. “Karel, is dit tog nie dáárdie haakspeldjie nie?”

Hoe ver gaan haar gedagtes nie nou terug nie? Hulle oudste se doop … met die vinnig saamgeflansde rok wat toe daardie Sondagoggend kort voor kerk oopflerts dat jy tot by haar naeltjie kon sien. Hulle gegiggel toe Karel die skade met die haakspeldjie probeer beredder sodat hulle darem soos betaamlike doopouers moes lyk. Hoe dít op ’n vreeslike gevryery uitgeloop het sodat sy sekerlik een van baie min ma’s was wat met skaamrooi wange en deurmekaar gewoelde hare voor die kansel gestaan het.

Haakspeldjie sommer so aan die bra vasgesteek, daar was nie tyd vir iets beters nie, hulle moes jaag vir die kerk. Op die foto’s kon sy darem telkens die baba so hou dat die speldjie nie sigbaar was nie, maar o wee, sy en Karel het op al die foto’s gelyk asof hulle room gevreet het.

Karel hou ’n veertjie uit, ’n troupantveertjie, en meteens voel dit of sy op ’n mes val. Hulle het hul oudste seuntjie begrawe. Die allerverskriklikste seer, die ergste wat sy nog in haar lewe gehad het. Laatmiddag, toe almal weg is, is sy, Karel en die twee dogtertjies terug graffie toe. Vir haar het dit gevoel sy gaan weer en weer dood toe sy daar na die kaal hoop grond staan en kyk het.

Tussen al die blomme vind Karel toe die mooiste pers veertjie. Trou aan sy aard eers vir die twee dogtertjies alles van die troupant vertel en toe die veertjie na haar uitgehou. Maar sy kon net nie haar hand uitsteek om dit by hom te neem nie, in daardie stadium was niks vir haar mooi of goed of reg nie.

Karel het die veertjie in sy hempsak gedruk en eers in die nanag, toe sy troosteloos opgekrul in haar stoel gesit het, by haar kom kniel en saam het hulle vir hulle seer gebid, die troupantveertjie toegevou in hulle hande.Tot vandag toe glo sy steeds dat dit net Karel se liefde en God se genade was wat haar deur daardie pyn gedra het.

Met ’n “wag ek gaan maak eers vir ons tee” staan sy op. Sy brou die rooibos lekker lank soos Karel daarvan hou. Gelukkig het die kinders onthou om kondensmelk te bring. Al die jare gesê hy rook en drink nie, maar hy hou van kondensmelk in sy drinkdingetjie.

Hulle drink hulle tee in stilte. Skielik sit Karel sy koppie neer. “Vannag moet Bontlies vinnig kalf, ek is gedaan van al die kuiermense.” Hy tel die flits van die koffietafeltjie af op en mik na die deur.

“Karel.”

Eers wil sy weer tekere gaan oor die ouetehuis, en die kinders, en die onreg wat hulle aangedoen is, maar sy bedink haar, vat sy hand en stap stadig saam met hom tot in hul kamer. Hy klim gelate in die bed en hou haar styf vas. Dis nie lank nie of hy haal rustig en diep asem.

Sy skuifel stadig uit die vertrekkie terwyl die trane stil oor haar wange stroom. Nie net oor die plek waar sy haar nou bevind nie, maar ook oor die vergeetsiekte wat deesdae met toenemende gereeldheid sy verskyning maak en wat haar fris Karel-boerman stuk-stuk in ’n verwese Alzheimer-pasiënt omskep.

Sy tel die kissie op om die res van die onthougoedjies te bekyk. ’n Vishoek, vermoedelik die een waarmee hy die 13-ponder in die Vaalrivier gevang het. Twee haarrekkies, pienk en pers, hulle meisiekinders s’n. ’n Ou Lion-vuurhoutjiedosie vol “ox heart”-tamatiesaadjies. Karel het nog nooit erg gehad aan die hedendaagse geneties veranderde tamaties met hul lang raklewe nie.

Sy trek haar asem skerp in toe sy die kaurieskulp in haar hande toevou. Sy kan nie eens onthou waar hulle die skulpie opgetel het nie, maar sy kan woord vir woord onthou hoe Karel vir die soveelste keer sy liefde verklaar het:

Die klein getande opening was die gleufie in sy hart wat hy vir haar oopgemaak het. Hy laat nie sommer enigiemand daar diep toe nie, maar sý is daar in sy hart, vir altyd. Die blink, gladde vorm is hulle lewe saam. Wanneer hulle bymekaar is, is die glans van hul liefde teen enige storm bestand. Die spikkels op die skulpie is die moeilikhede en probleme wat oor hul pad kom en wat hulle met hul liefde vir mekaar oorkom.

Sy onthou hoe die droogtestorms, die bek-en-kloustorm, die finansiële storms en duisende ander storms, spikkels op hul lewe gelaat het. Hoe Karel haar altyd herinner het dat hulle twee saam ’n skans vorm en dat hul liefde alle moeilikhede sal oorwin.

Sy wil gaan slaap, maar daar is ’n notatjie wat sy eers gou wil bekyk, ’n skryfseltjie in sy eie handskrif. Sy vou dit oop en lees: “Wie liefhet, is onoorwinlik – Becker.”

 

Later, styf agter Karel se blad, daal daar ’n vrede oor haar neer. Hy is ’n goeie man, die beste. Hulle sal hierdie ouetehuisspikkel ook oorwin, so ook die Alzheimer-ene. Sy sal môreoggend die kinders bedank vir hul omgee. Vir hulle geduld met haar teenstand, haar misnoegdheid, laat sy dit nou maar op die naam noem.

Hoe amper het sy nie die fout van haar lewe gemaak en die liefde van haar lewe in die steek gelaat nie? Sowaar, as dit nie vir haar kinders en Karel se kissie was nie, het sy dalk.

 

Die naaswenner "Skoene met strikke" is geskryf deur Helene Pretorius

 

 

 

Skoene met strikke

Helene Pretorius

 

Stadig maak sy haar oë oop. Die son se eerste strale loer skaam-skaam by die venster in en verlig die voetenent. Van wat? ’n Dubbelbed? Waar ís sy? Sy word bewus van haar naaktheid en trek die laken op tot onder haar ken. Eers as sy haar geborduurde nagrok op die vloer gewaar, dring die werklikheid tot haar deur.

Dit was gister haar troudag.

Skielik bewe sy, ten spyte van die lakens én die kombers. Haar oë soek rond. Sy het dringend ’n potjie nodig. Uiters bewus van haar naaktheid, sak sy af oor die kant van die bed tot op haar hurke. Wanneer die piepie begin vloei, brand dit soos vuur. Geleidelik dring die wete tot haar deur … sy het laasnag haar maagdelikheid afgestaan.

Sy kyk rond vir iets om mee af te vee. Die effense bloederigheid is onlosmaaklik die  bewys dat die vorige aand geen droom was nie.

Sy hoor ’n gewerskaf in die kombuis. ’n Ligte kloppie aan die deur. “Ek hoor jy is wakker …” Blosend kruip sy terug onder die lakens in. “Sodra die water kook, bring ek vir jou koffie.”

Toe hy wegstap, glip sy haar wit broiderie anglaise-nagrok oor haar kop. Die bekendheid troos haar lyf. Sy het immers, soos die gebruik, toe sy dertien geword het, begin om hierdie kunswerk te maak vir haar trousseau. Elke stekie, kantskulpie en gaatjie is deur haar vlytige vingers gevorm en geskep vir haar huweliksnag. Môre sal sy dit wit uitwas en stryk en dan as doodskleed wegbêre. Die laken met die bloedvlekkies sal sy net so opvou en wegsit, ter herinnering aan haar maagdelikheid.

Wanneer sy teruglê teen die kussings en haar oë sluit, herleef sy die gebeure van die afgelope maand.

 

“Lenie, my kind, staan asseblief stil én regop!” Haar ma sit op die voetstoeltjie om die soom van die romp reguit ingesteek te kry. In die agtergrond klink ’n gegiggel op.

            Lenie verstyf en fokus op die tikkende oupaklok toe Anna met ’n soetsappige glimlaggie by die voorhuis inkom. “O, hier is julle! Hoe vorder julle met die ... h’m ... trou-uitrusting?” 

Ma antwoord nie.

Lenie besef haar ma weet goed dat die jonges haar siel versondig omdat sy op trou staan met ’n wewenaar met ’n string kinders. Dit het ook nie by Lenie verbygegaan dat haar ma se hart vir haar bloei nie, maar dat sy magteloos is. Sy hét die eerste aand haar man se aandag probeer trek, wou oënskynlik vir hom fluister om eers die saak met Lenie uit te klaar, maar haar pa het duidelik meer in die vryer se boerdery belanggestel. Lenie, wat gevoel het dat daar oor haar gepraat word asof sy stoetvee is, was verlig toe sy kon opstaan om te gaan koffie maak.

            “Sal ek vir julle ook ’n ou koffietjie maak?” herhaal Anna. “Dalk help om die soom in te steek, want Lenie staan en trippel soos ’n bronstige merrie.”

“Anna, gaan maak die koffie en los vir Lenie in vrede,” sis Ma, sonder om die spelde uit haar mond te haal.

Anna draai singend om. “Disse ou bokke, disse jong blaar … hoe ouer die bok hoe harder die horing!” In die kombuis bars opnuut ’n gelag los.

“Lenie, staan stil!” maan Ma. Effens sagter hervat sy: “Jy kan nou maar die baadjie aantrek en die hoed opsit sodat ek kan sien hoe die volle uitrusting lyk. Wag, staan stil, dat ek die strikkies kan vasmaak. So ja, nou die regtervoet. Daar’s hy, dit lyk tog te fraai.”

Lenie kyk af na haar voete ... voete wat so sukkel om groot genoeg skoene te vind. Haar pa het hierdie netjiese manskoene al op die gaatjieslyn uitgesny en ’n effense hakkie aangesit terwyl Ma dun swart lint voorsien het om dit meer vroulik te laat vertoon.

Wanneer Anna en die ander meisies inkom met die koffie, trek sy die breërandhoed af sodat dit haar oë verskuil. “Stap ’n bietjie vir ons tot by die deur en terug,” kom dit van haar ma en Lenie stap so grasieus moontlik weg van die toeskouers se oë. Met die omdraaislag, merk sy – vir ’n vlietende oomblik – bewondering op die smalende gesigte.

Met selfvertroue stap sy terug. Sy weet nou sy lyk goed. Skielik sien sy kans om haar middeljarige bruidegom tegemoet te stap. ’n Sagte glimlag verskyn op haar gesig, dit is haar besluit om die beste van hierdie groot stap in haar lewe te maak.

 

 “Lenie my kind,” het haar ma daardie aand sag in die kombuis gesê, “ek besef jy sal eerder graag met daardie jongetjie wou trou wat nou al ’n paar keer hier gekuier het, maar my kind, hy is nog baie jonk en het niks op sy naam nie, maar daardie Albertus wat vanaand vir die eerste keer hier kuier, is ’n gevestigde, welgestelde man met ’n plaas.

“Ek kan sien hy geval jou vader, want hy sal goed vir jou kan sorg, en per slot van sake is hý die gelukkige een … beter as jy sal hy nie kry nie, my kind. Ons moet jou pa se oordeel aanvaar. Moet hom nie teëgaan nie. ’n Vrou moet haar man eerbiedig, en ’n dogter moet haar pa se wens eerbiedig.”

Haar ma het vooruit gestap voorhuis toe, en aangekondig: “Lenie is amper op pad met die koffie.”

Lenie se gedagtes was in ’n warboel. Die man daar in die voorhuis is soveel ouer as sy. En wat van Gideon? Hy ry nou wel net transport, maar as sy kon hom net nog één keer kan sien, sal dit haar help met die besluit.

“Lenie! Kom nou met die koffie!” roep haar pa uit die voorhuis.

Bewend skink sy die koffie en loop deur toe.

Die kuiergas stap haar met ’n gerustellende glimlag tegemoet en vat die

koperskinkbord by haar. “Dankie Lenie,” sê hy sag en sy besef hy is nie onaardig nie en sy fors figuur boesem vertroue in.

Wanneer elkeen met sy koppie koffie om die tafel sit, hervat haar pa die gesprek. “Neef, jy sê jy en jou gesin het 1918 se groot griep ongedeerd oorleef?”

Rustig vertel Albertus hoe sy bure in die omgewing tydens die griep gely het. Hoe sy oorlede vrou elke dag sop gekook het, dit in emmertjies geskep en saans op die kombuistafel uitgepak het. Hy het dit dan soggens, saam met die doodskiste wat hy snags by lamplig gebou het, op die trêppie gepak en van plaas tot plaas gery om siekes te versorg en dooies te begrawe.

Dit tref Lenie dat die groot man met soveel deernis praat en sy eie optrede nie as

heldhaftig beskou nie, maar beklemtoon hoe geseënd hy en sy gesin was om nie aan te steek nie. Sy vrou is egter twee jaar later dood aan kraamkoors en die baba het dit ook nie oorleef nie.

Lenie luister ingedagte.

Skielik praat haar pa direk met haar: “Lenie, neef Albertus het my so pas toestemming gevra om met jou te trou en ek het geen beswaar nie. Jy sal goed vir hom en sy ses kinders kan sorg.”

Lenie se kop draai skielik. Sy sal nou doelgerig daaroor moet begin dink. Haar pa se volgende woorde tref haar egter soos koue water:

“Die routyd is nou verby en hy en sy gesin het dringend sorg nodig. As jy vanaand nog jou antwoord kan gee, kan hy môre die gebooie opgee, sodat die eerste gebooie volgende Sondag kan begin loop.”

Lenie verstar. Tevergeefs probeer sy Gideon se gesig in haar gedagtes oproep. Almal se oë is op haar gerig. Verslae laat sak sy haar kop. Vader in die hemele, wat nou? Hoe kan haar pa haar eenvoudig aan hierdie vreemde man toevertrou?

“Lenie, ek herhaal: ek het géén beswaar nie, ons wag net op jou antwoord,” kom haar pa se dringende stem.

Sy lig haar versluierde oë, en sien dat die groot, aantreklike man se oë afwagtend op haar rus. Sy sien sy groot hande wat die skinkbord by haar gevat het … sy stewige lyf wat ’n sak mielies met gemak op elke skouer sal kan dra, en sy onthou die deernis waarmee hy van die siekes gepraat het.

Skielik kom daar ’n kalm vertroue oor haar, en met haar sagte bruin oë kyk sy op in sy vraende gesig. Sy hoor haar eie stem antwoord: “Dis goed so.” Sigbare verligting is op haar pa se gesig leesbaar en haar ma gee haar ’n goedkeurende blik.

Albertus kom staan voor haar en vat haar hande in syne. “Baie dankie. Ek sal vir jou sorg na die beste van my vermoë. Dankie ook vir wat jy vir my kinders gaan beteken.”

“Maar ek het hulle nog nie eens ontmoet nie.”

“Ek sal hulle môre inlig, en dan Sondag ná kerk aan jou en jou ouers voorstel,” so dreun sy stem rustig voort terwyl Lenie se hart al hoe angstiger klop. Sy is verlig toe hy vertrek en die galop van perdehoewe buite opklink.

 

As gevolg van masels ontmoet sy die kinders eers die Sondag voor die troue, maar sy kon skaars met hulle praat, want haar ma en die tantes het hulle kort-kort onderbreek met die reëlings vir die onthaal.

 

Met die woorde “gee mekaar die regterhand”, kom sy tot haar sinne en sien hoe die groot, sterk hand ’n breë troupant asook ’n goue verloofring met drie versonke diamantjies aan haar vinger steek. Gefassineerd staar sy daarna terwyl sy wonder of dit sy vrou s’n was, en dis eers toe hy haar hand liggies druk, dat sy besef die dominee wag op haar antwoord.

Die onthaal in die kerksaal is vaag in haar herinneringe … die hele boksemdaais, ooms, tantes, niggies, neefs, en dies meer was daar. Almal om te kom kyk waarin Lenie haar begewe.

Die bruidspaar word oorval met langdradige welmenende huwelikswense en gesprekke met die nuwe bruidegom met die doel om agter te kom van watter stoffasie hy gemaak is. Net asof dit nog enigsins saak maak ... die koeël is immers deur die kerk.

Iemand kom aangestap om hulle te roep. Die spaaider staan ingespan en wag. Nou moet hulle vinnig vertrek, want Molteno se enigste fotograaf wag vir hulle in sy ateljee met die geskilderde landskap op ’n groot doek.

 “Hier, vat en trek aan … jy steek te veel af teen die bruid, en kyk vir die kamera,” kom dit kortaf van die fotograaf se vrou.

Lenie raak bewus van ’n gesukkel aan haar sy. “Dit is sekerlik nie manshandskoene nie,” brom hy en slinger dit eenkant toe.

Die fotograaf duik weg onder sý doek, hou die karbietfakkel omhoog, en kom weer te voorskyn nadat dit klaar geflits het. “Staan ’n bietjie soheentoe, ons neem altyd drie foto’s vir die wis en die onwis.”

 

In die skemer doem die leiklipplaashuis van Stompstertfontein voor haar op. Met “Finias, span asseblief vir ons uit, lei die perde koud, en dan kan jy maar gaan” lei Albertus haar tot by die voordeur en sluit oop. “Staan net ’n oomblik stil, ek is nou weer by jou … ek wil net gou die lampe vir ons opsteek.”

Roerloos gespanne wag sy. Dan voordat sy ’n tree kan versit, tel hy haar sonder enige seremonie of ongemak op, dra haar oor die drumpel en maak haar staan langs die tafel. Vir die eerste keer in haar lewe voel Lenie fyn en breekbaar, soos ’n porseleinpop.

“Welkom in jou huis, mevrou Venter,” kom dit saggies, speels van hom af, terwyl die paraffienlamp die welkomsgroet flikkerend beaam.

“Dankie ... Albertus.” Hoe vreemd voel dit om sy naam vir die tweede keer vandag te sê. Om nie van die “mevrou” te praat nie.

 Hy trek vir haar ’n stoel uit. ’n Baie lang tafel vir die baie kinders. Die wete tref haar soos ’n voorhamerhou dat hulle die huis met ses kinders gaan deel, van wie verskeie nie veel jonger as sy is nie.

Saggies vat hy die bruidsruiker, wat sy nog steeds vasklem, by haar en sit dit versigtig op die tafel neer. “Jy mag maar jou hoed afhaal.”

Sy kyk verdwaas op, maar sy glimlag verdryf van die vreemdheid tussen hulle. Sy trek die hoedespeld uit en hy sit die hoed amper eerbiedig langs die ruiker op die tafel neer.

Wat volgende? dink sy verward en beangs, maar sy ontspan wanneer hy skuins langs haar by die kop van die tafel plaasneem en rustig terugleun in sy stoel, duidelik is dit sy plek as hoof van hierdie huis.

“Kom ons kyk wat is in hierdie blik en bottel. Die buurvrou het beloof sy sit vir ons van die bruilofkossies reg.” 

Die spanning is verbreek. Soos twee koshuiskinders eet en drink hulle sommer uit die blik en die bottel. Sy is nou meer op haar gemak en hulle begin die herinneringe van die dag met mekaar deel. Hulle lag saam oor die seunsgesigte wat om die kerksaal se hoeke geloer het en die bliksleepsels wat die perde verskrik het.

Later raak hulle pratery minder en sy skrik toe hy albei haar hande skielik saggies in syne saamvat en haar in die oë kyk. “My pragtige bruid, ek is ’n bevoorregte man om vandag met jou te kon trou.” Hy soen haar hande deernisvol en staan op. Gaan staan dan agter haar, sy hande op haar skouers. “Mag ek?”

Sy verstyf onder sy aanraking, maar hy sê in haar oor: “Jou haarnaalde uittrek? Ek het jou nog nooit sonder ’n bolla gesien nie.”

Verlig knik sy haar kop.

Wanneer hy die laaste haarnaald uittrek, vorm haar hare ’n waterval oor haar skouers. Sy oë bly op haar gevestig terwyl hy weer oorkant haar gaan sit. “Jy het vandag só mooi gelyk, maar nou lyk jy soos ’n engel. Maar ... wag ’n bietjie, ons het vergeet om ’n heildronk op onsself in te stel!”

Hy kom skoorvoetend terug van die sideboard af. “Daar is nie eens meer nagmaalwyn nie … net ’n bietjie ‘medisyne’.”

Hy skink en gee vir haar aan, hulle lig hulle glasie en klink en drink. Die drank slaan haar asem weg, brand tot in haar maag en laat haar wankel.

“Jy is moeg … sal ons bed toe gaan?”

Sy knik, min denkend.

“Wag net hier. Ek gaan gou vir jou ’n kers opsteek.” Dan bring hy haar portmento en hoededoos van die stoep af in, waar Fineas dit neergesit het. Met sy hand onder haar elmboog begelei hy haar kamer toe. “Jy kan solank inklim, ek gaan eers buite kyk dat alles reg is.”

Haar kop draai … alles voel onwerklik, maar sy besef sy moet so gou moontlik in die bed kom. Sy haal haar nagrok uit, ontklee vinnig en begin haar hare uitborsel. Sy skrik toe sy hoor hoe hy die agterdeur sluit. Wat moet sy doen? Sy sal nie vinnig genoeg in die bed kan kom voordat hy in die kamer verskyn nie.

Paniekbevange staar sy na die deur.

Hy leun rustig teen die kosyn en betrag haar. Dan kom hy in, trek sy baadjie uit en hang dit oor die stoel se rug. Hy trek sy hemp uit, gooi van die lampetbeker se water in die waskom en spoel sy gesig af. Daarna gaan sit hy ongestoord op die riempiestoel en maak sy skoenrieme los.

Kaalvoet beweeg hy nader. Maak in die spieël seker sy sien hom sodat sy nie dalk skrik nie. Vat die haarborsel uit haar hand en buk stadig oor haar. Lig dan die wit engel versigtig van die bankie af op, dra haar tot by die geelkoperledekant, sit haar sag neer, trek die deken en witgestyfde lakens opsy en vou haar liggies toe.

Daarna begin hy sy leergordel losmaak. Sy knyp haar oë toe, hoor hoe die gespe met broek en al op die houtvloer val, en wens sy kan in die vergetelheid wegraak.

Hy klim aan die oorkant van die bed in. Lê rustig op sy rug in die flikkerende kerslig met sy arms saamgevou onder sy kop. Lank lê hulle so. Lenie is baie bewus van sy teenwoordigheid, maar sy waag dit nie om te roer nie.

“Jy kan maar in my arm kom lê … ek sal jou nie seermaak nie,” kom sy sagte basstem.

Na ’n paar minute, wat vir haar soos ’n ewigheid voel, het sy die moed om op haar sy te draai en haar kop in sy uitgestrekte arm te plaas. Sy voel hom … die harige oksel teen haar wang, die skadu’s van sy bossige borshare in die kerslig, die lang, groot lyf wat haar klein laat voel naas hom.

Lank lê hulle so, vredig, en sy begin ontspan.

“Mag ek jou maar nagsoen?” vra hy sag.

Sy knik en hy voel haar instemming aan, want hy draai na haar toe, lig homself op sy elmboog en buig liggies oor haar. Die teerheid in die groot, sterk man se gesig oorweldig haar.

Sag, talmend soen hy haar. Sy ruik hom, die pyptabak in sy snor. Weer soen hy haar, gevoelvol, geensins dwingend nie. Sy voel hoe sy skielik warm word en die bloed in haar wange opstoot. Weer en weer. Sag en versigtig. Dan in die nek, en sy harde baard krap haar liggies en stuur rillings teen haar ruggraat af, sy lippe sag, soekend. Sy word bewus daarvan dat sy smag na meer soene … na nog meer … en sy begin hom liggies terugsoen met die besef dat sy haarself tot nou toe nie regtig geken het nie.

Haar hart klop al hoe vinniger terwyl haar asemhaling syne begin eggo. Albei soen mekaar nou met drif en hartstog. Hulle asems jaag koorsig, haar hart galop en haar liggaam reageer. Nog nooit het sy soveel vuur beleef nie, haar hele lyf is aan die brand. 

Sy soene bedek haar gesig, haar nek, en sy groot hande dwaal versigtig rond. Deur die wit nagrok verken hy haar lyf, saggies, baie saggies totdat die drif en die vuur beide oorneem en in haar slape klop.

Die komberse bedek hulle lankal nie meer nie. Hy begin haar nagrok met die een hand rondwoel om dit onder haar lyf uit te kry en sy wens hy wil dit uittrek en klaarkry!

Haar hart klop in haar keel, sy borshare kielie haar wit borste en wanneer hy met sy lippe teen haar tepels speel, voel dit vir haar of hy haar terg … en dat sy wil skree van … van wat? Sy het nie woorde of begrip vir haar eie liggaam se gedrag nie, maar dis asof niks nou meer saak maak nie.

Sy druk haar brandende lyf teen hom vas en sak ’n oomblik verskrik terug wanneer sy die hardheid van sy manlikheid teen haar buik voel. Sy asem ruik nou vreemd en wild, maar dít blaas bloot die vuur in haar verder aan. 

Met spanning en afwagting volg haar liggaam die beweging van sy hande, groot growwe hande wat haar jong, gewillige lyf ligweg verken, terwyl dit beweeg ... af … nog laer af … af tot op haar skaambeen, waar sy vingers met die donker krulhare rondspeel.

Sy kreun, hy beweeg nog stywer teen haar aan. Bokant haar. Sy bene tussen hare ... terwyl sy hardheid haar terg tot haar liggaam daarvan kwyl.

“Mag ek maar?” fluister hy in haar oor.

“Ja … ja, asseblief ...” kom dit hygend.

Sy lig haar onderlyf sodat sy hom kan lei, en dan is hy in haar, hard, dringend, polsend. Sy soene brand op haar neer, wild en dwingend … sy baard krap haar stukkend … haar liggaam snak en spasmas ruk in haar lendene. Polsend beweeg hulle tot albei uiteindelik willoos neersak, uitgewoed, na die storm.

Die laaste waarvan sy bewus was, was toe hy in haar oor fluister: “My vrou!”

 

Die reuk van vars koffie verdring haar gedagtes. ’n Sagte klop aan die deur word gevolg deur sy diep stem: “Sit regop … hier’s jou koffie!”

Die groot man, geklee in netjiese werksklere, verskyn in die kosyn met ’n skinkbord met ’n koppie en ’n blikbeker vol stomende koffie daarop. Skaam, verleë sit sy regop teen die kussings en trek die kombers op tot onder haar ken.  Hy gee voor dat hy nie haar ongemak sien nie, en sit die skinkbord op die bedtafeltjie neer.

Haar vraende oë volg hom tot waar hy by die stoel met hul klere op tot stilstand kom. Hy steek sy hand in sy baadjiesak en haal iets uit. Sy linkerhand beduie sy moet ’n bietjie opskuif en hy gaan sit op die kant van die matras. Dan, met stille eerbied, plaas hy ’n swart gesangeboekie in haar hande en vou dit met syne toe.

“Dankie dat jy my vrou geword het,” kom sy eenvoudige woorde. 

Nét dit.

’n Lang stilte volg waarin hy die koppie vir haar aangee, en hulle in stilte hul heilige nagmaal drink. Hierdie keer met koffie. Daarna staan hy doelgerig op en maak onbeholpe verskoning dat hy na die skaap moet gaan omsien.

“Slaap maar nog ’n rukkie,” sê hy sag oor sy skouer. “Van môre af is dit jou beurt om vir jou man koffie te maak. Later vanmiddag sal ek die kinders by die bure gaan haal, dan kan hulle saam met ons koffie drink.”

Toe haar hart stil is, maak sy die gesangeboekie oop. Voorin is ’n inskripsie: Aan Helena Susanna Aletta Venter, ’n huweliksgeskenk van Albertus Venter. 1 Oktober 1920.

Stil staan sy van die bed af op. Kaalvoet kniel sy voor die stoel. Lang, los hare stroom langs haar gesig verby wanneer sy haar kop biddend laat sak. Die manskoene met die swart strikkies onder die stoel was die stille getuies van haar vrouword en nou is die gesangeboek in haar hande die stille getuie van haar vrouwees.

Die sonstrale vorm ’n stralekrans om die geboë hoof van die wit engel met die blinkbruin hare wat stil op haar knieë staan. Buite koer die tortelduiwe en kwetter die vinke gesellig, tevrede. Dis ’n nuwe lewe, dink Lenie. Háár nuwe lewe, dankie, Heer.

 

 

 

Gemmerkoekie

Louis Lategan

 

Chanté-Mari se BMW is nie in die motorhuis nie. Seker by haar Pilates-klas of dalk 'n laat sessie met van haar studente, of inkopies, dink Ferdie. Deesdae is sy behep met haar werk, lyf, dieet, grimering, hare en handelsmerke.

“So ... dink jy nog nie daaraan om ’n ander werk te kry nie?” het sy gevra, die aand toe hulle haar aanstelling as senior lektor gevier het.

            “Wat?”

            “’n Ander werk, Ferdie. Met my nuwe posisie kan ons 'n power couple wees. Ek meen, daar moet sekerlik iets beters wees as dit? Jy donner ons hele image op.”

            “Image? Waarvan praat jy? Ek het 'n reputasie as een van die beste veiligheids- en proseskonsultante in die land, met 'n salaris wat daarby pas. Ek het nie 'n ‘image’ nodig nie; ek is ek.”

            Hierdie meningsverskil is al 'n paar maande oud. Hy doen nog steeds dieselfde werk. Sy bou nog steeds aan haar image. Die verhouding en die slaapkamer word al hoe kouer.

 

“Sjoe, maar jy laat waai, nè? Hoe vinnig hol jy?”

            Ferdie weet nie wat irriteer hom vanoggend die meeste in die gimnasium nie: die elektroniese musiek of die rooikop op die trapmeul langs hom. Hy druk die spoedkontrole van 10 op na 12.

            “Lekker ernstig so vroeg, hè?” Sy vee sweet af en vat 'n sluk uit haar waterbottel.

            Hy en Chanté-Mari ... hulle sal moet praat. Hy kan nie so aangaan nie. Noem hy trou en kinders, selfs net 'n hond, dan vra sy, hoekom? Hoekom!

            ‘Klik, klik, klik...’ Die geluid kom van die rooikop se trapmeul af. Hy moes liewer op die pad gaan draf het.

            ‘Klik, klik, klik…’

            “Jou veter is los.”

            “Wat?” hyg sy.

            Hy wys na haar voete. “Ek sê: Jou veter. Is. Los!”

            “O, ja, ek weet, maar ek wil nie nou my spoed breek nie. Dankie.”

            Ferdie ignoreer haar. Laat sy haar dan maar vrek val. Hy het genoeg gehad vir vandag.

            “En nou, sommer brieke aan en klaar?”

            “Ja. Tot siens.” Hy kry koers kleedkamers toe.

            “Oukei, baai-baai dan en dankie vir die gesels,” roep sy agterna en voeg effens gedemp by: “Goeie genade, maar die man het darem 'n gawe gat aan hom so met die wegstap.”

            Verbeel Ferdie hom of het sy iets van “gat” gesê toe hy wegstap? Nou ja, hy verdien seker 'n skewe opmerking nadat hy so kortaf was.

 

Dinsdae en Donderdae is dit beenoefeninge.

            “Môre, môre! Jy squat lekker swaar, nè?” groet die rooikop. “Wat weeg dié spul?”

            Hy verloor byna sy balans en sit die gewig hardhandig terug op die rak. “Wat is jou storie? Wil jy hê ek moet seerkry?”

            “Jammer, sal nie weer nie.” Sy steek haar hand uit. “Ek is Mercia.”

            'n Sagte hand met 'n ferm greep wat gemaklik om syne vou. Onwillekeurig hou hy dit 'n sekonde of twee te lank vas. Sy is 'n groot vrou, 'n “gesonde stuk vleis” soos sy ouma altyd van vrouens met vol figure gesê het. Daar is iets sensueels aan die spatsel ligte sproete, die fyn lagplooitjies en die vol lippe. Die bos, op die oog af, natuurlike rooi krulle is in 'n dik poniestert vasgemaak.

Sy hartklop mis ʼn slag en versnel dan weer. Alles so anders as met Chanté-Mari, flits dit deur sy brein. 'n Aangename, dog subtiele reuk omring die rooikop. Is dit parfuum of poeier of seep?

            Hy stel homself bekend. “Ferdie. Ferdie Fourie. Dis 110.” Daardie blou oë! Sy mond voel skielik droog.

            “Honderd-en-tien wat?”

            “Kilogram, die gewig waarmee ek squat, jy het dan gevra.”

            “O, ja, nogal indrukwekkend. Dis meer as twee sakke sement. Sal jy my ook leer? Ek wil ook graag sulke goed doen.”

            “Nee, jammer. Ek leer nie mense nie. Ek oefen vir die lekker, en nou moet jy my verskoon.”

            “Oukei. Dit was lekker om jou te ontmoet, Ferdie Fourie.”

            “Lekker dag,” sê hy en sak onder die gewig in vir nog 'n stel. Sy is … anders … 'n pragtige soort anders, dink hy, effens verward, toe hy die gewig terugplaas. Hy het sowaar vergeet om soos gewoonlik te tel hoeveel repetisies hy doen – en dit is nie iets wat sommer met hom gebeur nie.

 

Dinge tussen hom en Chanté-Mari bly krapperig; hulle stry oor alles. Organiese kosse, sy “outydse” klere. Hoekom hy by Planet Fitness oefen en nie by Virgin Active nie, hoekom hy nie saam met haar wil bant nie? Sy wil minder as 60kg weeg, want “daai meisie wat Comrades gewen het weeg glo net 55kg en kyk hoe goed lyk sy”.

Toe hy vir haar sê sy eet te min, sy’s brandmaer en dat haar boude en borste besig is om te verdwyn, kon hy dit vir dae nie waag om aan haar te raak nie. In dié tyd het die beeld van Mercia se vol lyf en gul lippe in meer as een slaaplose nag by hom opgekom.

 

Ferdie en Mercia “hallo” mekaar in die verbygaan by die gim en een Maandag wag sy hom voor die kleedkamers in met 'n pakkie in die hand.

            “Hier is vir jou iets om jammer te sê oor die misverstand met jou squats die ander dag.”

Later by die werk sien hy dis 'n versameling koekies, soos hy onthou sy ouma altyd gebak het. Soet-, spesery-, hawermout- en gemmerkoekies. Saam met sy sekretaresse en 'n kollega verorber hulle die hele pak.

Hy vertel nie vir Chanté-Mari daarvan nie en Donderdagoggend gaan sê hy vir Mercia hallo waar sy op die trapmeul swoeg. “Ek wil net dankie sê vir die koekies; dit was baie lekker. Ongelukkig het die spul by die werk die meeste opgeëet.”

            Sy stop die trapmeul en vee die sweet af. “Kom onderbreek jy nou hierdie belangrike oefensessie om met my te kom koekie-talk?” vra sy met 'n glimlag.

            “Nee, ek kan sien jy oefen hard. Ek wou eintlik net hoor waar jy dit koop; ek sou graag nog wou kry.”

            “Dis nie te koop nie, en as jy nog wil hê, sal jy dit self moet kom haal. En dan kan jy soveel koekie ... e … sorry, ek bedoel … koekies kry as wat jy wil hê.” Sy bloos tot af in haar nek.

            “En waarheen moet ek gaan om ek soveel koekie, ek bedoel … koekies ... te kry as wat ek wil hê?” vra hy met 'n skewe glimlaggie.

            “By my huis, in die middag. Ek werk halfdag.”

            “O, wat doen jy?”

            “'n Baie belangrike werk, en as jy die koekies kom haal, vertel ek jou.”

            “Ek kan môremiddag kom, ek werk Vrydae net tot twee-uur.”

            Hy stoor haar nommer en adres op sy selfoon en stap uit.

 

Mercia en 'n vriendelike Labrador verwelkom hom by die hek. Oor koffie – en natuurlik koekies – hoor hy dat sy die huis 'n paar jaar gelede geërf het toe haar ouers in 'n motorongeluk oorlede is. Sy het toe reeds in die tuinwoonstel gebly en besluit om liewer die huis te verhuur vir 'n ekstra inkomste. Haar baie belangrike werk is by die laerskool waar sy soggens as Juffrou Mercia haar graad 4-klassie se lewens help vorm.

            “My ma en ouma het altyd gebak en ek het tussen meel en deeg grootgeword. Nou bak ek sommer agter die lekkerte aan vir my en ou Bella, en af en toe vir die tuinsnywerheid.”

            Na 'n tweede koppie koffie staan Ferdie op. “Ek moet gaan. Die koekies … wat vra jy vir hulle?”

            “Natuurlik vra ek hulle niks nie; hulle lê maar net doodstil en wag dat iemand hulle eet!” Hulle lag saam vir die simpel grappie.

            Sy haal 'n groot inkopiesak uit die kas. “Hier. Gratis en verniet, op voorwaarde dat jy my laat weet watter is die lekkerste.”

 

Chanté-Mari kom byna iets oor toe sy die sak koekies sien.

            “Wat besiel jou om kos by 'n wildvreemde gym flooze te vat? Dis flippen siek, man. Is dit ooit skoon, en wat van al die verfynde koolhidrate? Dis gif! Wat van ons dieet, en wat van ons …”

            “Nee! ‘Wat van’ se gat. Nie óns dieet nie, jóú ewige dieet en obsessie om soos ander mense te lyk en te leef. Kyk hoe lýk jy, hoor hoe práát jy. Ek is moeg daarvan.”

            “Moeg, sê jy, móég? Vir my? Dan het jy geen idee hoe moeg ék is nie. So, kom ék vertel jóú van moeg.” Sy stamp hom met 'n voorvinger teen die bors. “Sit jy maar hier in jou ou meenthuisie en droom van 'n hond en ’n kat en krepeer in jou vaal werkie vir die res van jou lewe. Ek gaan nié my woonstel opgee nie, en ás ek dit die dag doen, sal dit vir 'n ordentlike plek op ’n gholflandgoed wees. Ek gaan beslis nié trou en kleintjies kry soos 'n hondeteef net om jou te plesier nie.”

            Vir 'n stadige drie tellings staan hy doodstil voordat hy omdraai, sy oefenklere aantrek en uitstap. Sterkskemer kom hy natgesweet terug na 'n stil, leë huis. Die slaapkamer en badkamer is ’n chaos. Kasdeure staan oop en al haar klere en toiletware is weg. So ook die Egiptiese katoenlakens, kussingslope en duvet.

            Hy kry 'n bier, gaan sit op die stoep en vat sy foon. Blaai tot by Mercia se nommer.

            Dankie weer vir die koekies en koffie. Dit gaan sommer aandete ook wees. Ek dink die gemmerkoekie is 'n wenner. Net soos jy, voeg hy amper by.

            Sy antwoord: My gunsteling ook. Lekker eet, lekker slaap. M.

 

Na haar soveelste versoek begin Ferdie vir Mercia touwys maak met 'n paar kragoefeninge.       “Onthou, ek is 'n juffrou, ek moet slimmer as Google en sterker as Wonder Woman wees,” is haar verskoning. Vrydagmiddae word gereelde koffie-en-koekiekuiers.

            Op 'n Donderdagoggend in die laatherfs stap hulle ná gim saam na hul motors.

            “Môremiddag, ’selfde tyd?” vra hy.

            “Dalk …”

            “Dalk wat, het jy iets anders aan?”

            “Nee, het maar net gewonder, maar ek moet seker ophou wonder en vra: Is Ferdie net Ferdie of is daar ook 'n mevrou, of aspirantmevrou Ferdie êrens terwyl jy lekker koffie en kuier by my?”

            “Hoe kan jy dit vra, wat dink jy van my?”

            “Hoekom kan ek dit nié vra nie, want as daar iemand anders is, wat moet jy van mý dink? Ek is nie 'n bietjie tydverdryf of 'n los gelukkie nie.”

            Ferdie is oorbluf, hy weet nie of hy moet kwaad word of net teleurgesteld moet wees nie. “Nee, Mercia, die antwoord is nee, daar is niemand nie, maar jy hoef my nie te glo nie. Dit lyk vir my jy het sommer self klaar besluit. So, wat anders kan ek sê?”

            Sy sluit die kattebak oop, gooi die gimsak in en slaan die deksel toe. “Ek dink nie ons moet môre koffie drink nie. En ek moet nou gaan, ek gaan laat wees. Tot siens.”

 

Die naweek gaan vir albei stil en alleen verby en die volgende week sien hulle mekaar net een keer in die gim. Hulle groet nie en oefen ver weg van mekaar. Albei kyk verskeie kere deur die week vir 'n WhatsApp, maar kom ook nie so ver om self een te stuur nie.

            Saterdagaand sit Ferdie en klik lusteloos deur die TV-kanale. Chanté-Mari is weg, Mercia is ... nou ja, ook seker nou weg. Hy kyk weer op sy foon. Niks. Nee, te hel daarmee. Hy begin tik:

            Die antwoord is steeds nee, daar is niemand nie, maar daar is iemand. Jammer oor die misverstand.

            Goed tien minute later kom die antwoord: Niemand, maar iemand? Is jy dronk?

            Nee.

            Wie is die iemand, hoekom praat jy nie liewer met haar nie?

            Dis wat ek nou besig is om te doen. Dis jy, deksels! Ek mis jou.

            Whatever.

            Whatever?

            Nee, sorry, nie whatever nie. Dêmmit man, ek mis jou ook. Bel my sodat ons soos regte mense kan praat.

 

Hy vertel haar alles van hom en Chanté-Mari, hoe hulle ontmoet en verlief geraak het, sy toekomsdrome, hul verskille en hoe dinge stadig maar seker net nie uitgewerk het nie.

            “Wanneer laas het jy ordentlik geëet?” vra sy later.

            “Ek eet, ek kan na myself kyk.”

            “Moet nou nie vir jou hardegat hou nie; ek praat nie van koekies en take-aways nie, ek praat van kos. Ek maak môre Sondagkos: kerrieskaapskenkels met rys, groenbone, pampoen en gebakte aartappels. Dis die beste manier waarop ek ook kan sê ek is jammer. En moenie laat wees nie, ek het jou meer as net 'n bietjie gemis.”

            “Dankie, ek sal wyn bring.”

 

“Ek het sommer vroeg begin kook; wat klaar is, is klaar. Dankie vir die wyn, die glase is daar in die kas.”

            Hy skink vir hulle. “Waar sit ons?”

            “Buite,” sê sy. “Dis so 'n mooi dag en die winter is op pad.”

            Sy gooi kussinkies op die stoeptrappie en hulle sit styf teen mekaar en drink die wyn in stilte. Later hervul sy die glase. Nog later plaas hy sy arm om haar skouers en sy leun met haar kop teen hom aan.

            “Ferdie?”

            “Mmm?”

            “Jy weet ek is maar 'n groterige meisie – definitief nié 'n gimpoppie nie, nè?”

            “So?”

            “Maar ek het 'n brein en 'n sagte hart, ek is lief vir diere en nog liewer vir die kindertjies by die skool. En natuurlik wil ek baie graag eendag ook my eie hê. Ek het verlief geraak op jou; ek dink ek kan baie maklik ook lief raak vir jou. Ek kan my nie my lewe indink sonder jou vriendskap nie.”

            Hy trek haar stywer teen hom vas. “En jy kan koekies bak, kook, gewigte rondgooi, én jy het 'n hond. En, Juffrou Mercia, ek is nie meer 'n graadviertjie nie, maar jy het my lewe ook verander. Jy is die beste, mooiste, sexyste vrou ooit. Net mooi alles wat my hart begeer: my eie Wonder Woman.”

            “Dankie,” sê sy saggies. “Niemand het dít nog vir my gesê nie.”

Hulle praat nie verder nie.

            “Dit begin koelerig raak,” sê hy later en vat haar glas. “Kom, ons gaan in.” Hy maak die voordeur agter hulle toe, sluit dit, en kry beswaarlik die glase neergesit voor hulle mekaar met oorgawe omhels.

            Haar lippe is sag en haar mond is verwelkomend oop. Hul liggame reageer onmiddellik en by aanvoeling van sy reaksie onderbreek sy die soen, gooi haar kop met 'n ligte kreun agteroor en druk haar heupe teen hom vas. Hy begin haar nek met sagte tong- en lipbewegings soen.

            “Wag eers,” sê sy half uitasem en sit 'n bewende hand op sy bors. “Nie hier nie, nie so nie. Kom.” Sy lei hom kamer toe, gaan staan voor die bed, neem sy hande in hare en stoot hom 'n armlengte weg. Daarop soen sy sy hande en trek hom nader. Die dringendheid van vroeër is weg toe hulle stadig hul klere begin uittrek.

            “Jy gee nie om as ek staar nie?” vra sy.

            Hy trek sy skouers op. “Anders as julle vroumense is ons reaksie mos baie duidelik sigbaar; maar kyk gerus, dit gee my ook die geleentheid. Ek het nog nooit …” Hy wys met sy kop en oë afwaarts oor haar lyf.

            “… 'n regte, egte gemmerkoekie gesien nie?” voltooi sy sy sin en lag. “Kyk hoe bloos jy!”

“Ja,” sê hy. “Dis so … róói … en so báie.”

“Ag nee man, nou laat jy my weer bloos.” Sy trek haar skouers op en glimlag. “Maar, dis nou maar ek. Wat jy sien, is wat jy kry.”

 

Dis reeds laatmiddag toe hulle saam wakker word. Mercia woel stywer teen hom vas en trek die kombers hoër op.

            “Jy oukei?” vra hy.

            Sy sê niks nie, maar haar oë raak klam en 'n paar trane kom los.

            “Hei, wat gaan aan?”

            “Niks, stupid, niks gaan aan nie en natuurlik is ek oukei; ek glo nie ek was al ooit in my léwe so oukei nie. Jy weet nou ek is nie die gil en skree tipe nie, maar 'n paar trane van geluk en lekkerkry is darem nie benede my nie. Kom, soen my, en gaan maak jouself betaamlik sodat ons kan gaan eet; ek vrek van die honger.”

            Ferdie laat hom nie twee maal nooi nie. Hy kan steeds nie sy oë en sy geluk glo nie. Ook nie dat hy eens op ’n tyd so ’n belaglike snob was om hom met ’n Chanté-Mari op te hou nie. Mercia is net so lekker aards, die vrou van sy drome, gemmerkoekies en al.

 

 

 

 

Die hart se snare

Tosca de Villiers

 

Helena maak die woonstel se voordeur agter haar toe. Nooit het sy kon dink dat haar lewe so omgewoel sou word deur 'n viool van alle dinge nie. Die man wat dit bespeel? Ja! Maar 'n viool? 'n Klassieke viool, 'n Léon Fischesser-viool? Nee, beslis nie.

En tog is dit presies wat gebeur het. Toe sy vanoggend hier uitgestap het, was sy die solis van die Kaapstadse simfonieorkes, maar toe sy later weer instap, bespeel sy weer die tweede viool.

Helena skakel die ketel aan. Daar verdamp haar droom om saans minder ure te werk en oorweeg te word vir die pos as dosent by die universiteit. Solis van die Kaapstadse simfonieorkes sou soveel vir haar CV beteken het. ʼn Nuwe omgewing waar sy ander mense kan ontmoet, dalk iemand spesiaals.

Adriaan, die meneer die direkteur, se presiese woorde was: “Ja, ek erken dat jy ʼn goeie violis is en ʼn waardige solis sou wees, maar Ferdinand bespeel ʼn baie spesiale viool. Ek is daardie belewenis aan Kaapstad se gehore verskuldig.”

Teen daardie argument het sy geen verweer gehad nie. Sy het ʼn goeie viool, maar dis ʼn gewone instrument. Nie een wat meer as honderd jaar gelede gemaak is en kompetisies wen nie.

As sy ʼn keuse gehad het, sou sy nie ʼn dag langer in hierdie orkes gespeel het nie. Sy is lankal moeg vir die agterbakse manier waarop die orkes bestuur word.

 

Die woede kook nog in Helena toe sy die volgende middag haar viool en strykstok uithaal. Nou moet sy as konsertmeester boonop hoflik en verwelkomend teenoor Ferdinand optree. Alle oë is immers op haar. Hy is ʼn goeie violis, daaroor kan sy nie stry nie, maar dit bly ʼn vernedering om net so opsy geskuif te word.

Ferdinand in lewende lywe is aantrekliker as op die koerantfoto’s, besef Helena toe hy instap en ewe sjarmant vir haar knik. Teësinnig steek sy haar hand uit. “Welkom by die Kaapstadse simfonieorkes.”

Hy vat haar hand, lig dit tot borshoogte en laat sy lippe net ʼn oomblik daar huiwer. Toe hy regop kom, is sy glimlag warm en opreg, en lawa vloei deur haar lyf.

Op die dirigent se instruksie speel die keteltromme die eerste note van Beethoven se vioolkonsert. Die klarinette en fagotte volg. Helena kan amper nie die klank glo wat Ferdinand uit sy viool optower nie. Met die sologedeelte hou sy hom fyn dop, en merk die subtiele verandering van die hoek waarteen sy strykstok die snare streel. Sien hoe vaardig sy sterk hande en soepel vingers die klanke optower. Merk veral daardie breukdeel van ’n verposing, daardie effense stilte voordat hy ʼn noot speel. Dit alles, tesame met sy blote teenwoordigheid so naby haar, laat die fyn haartjies op haar arms regop staan. Sy sal daarteen moet veg.

Aan die einde van die oefening sê Ferdinand hoflik: “Die orkes speel meesterlik, dit is ʼn voorreg om saam met julle te kan optree.”

Helena is nie lus vir vroom praatjies maak nie en antwoord effens bot: “Ek is bly ons is op standaard.” Sy begin haar bladmusiek opvou. Langs haar streel Ferdinand liefderik oor sy viool en vee dit met ʼn sagte lap af voordat hy dit in die vioolkas bêre.

Hoe sal daardie hande op haar lyf voel? Watter gewaarwordinge sal sy aanraking optower? Die gedagte kom onverwags by Helena op en sy probeer wegkyk en aan iets anders dink.

Meteens kyk Ferdinand op, vas in haar oë, maar totaal uitdrukkingloos, en sy besef meteens dat geen vrou tussen hom en sy viool sal kan kom nie. Nee, die viool is sy eerste liefde. Dit het hy net gister in ʼn radioonderhoud gesê en dis duidelik aan elke aksie waarmee hy die viool hanteer.

 

Die verregaande vermetelheid! Helena gooi haar selfoon op die tafel neer. Die orkes word uitgenooi om Vrydagaand ʼn geselligheid by te woon om Ferdinand welkom te heet. Dit gee elke keer ʼn gespartel af om haar eis vir petrolgeld goedgekeur te kry en nou is daar geld vir wyn en versnaperings.

Gedurende die funksie is almal half ongemaklik in haar geselskap – asof hulle nie weet hoe om teenoor haar op te tree nie en gespanne stilbly as sy by ʼn groepie aansluit.

Die orkeslede kan egter nie uitgepraat raak oor hoe fantasties Ferdinand is nie. Ja, dit is wat internasionale blootstelling vir jou doen. En ʼn Léon Fischesser-viool. Nadat sy ʼn glas rooiwyn gedrink het en hier en daar ʼn geselsie aangeknoop het, begin Helena groet, uitgekuier vir die gedoente.

“Agge nee, ek wou nog met jou gesels het.” Ferdinand sit sy hand op haar arm. Die warmte pols deur haar lyf en poel laag in haar bekken saam.

“Ek het ʼn effense hoofpyn,” jok sy en skud sy arm liggies af.

Adriaan is nêrens te vinde toe sy hom wil groet nie. Dalk gou badkamer toe?

 

Saterdagoggend is daar ʼn gehamer aan Helena se voordeur. “Polisie! Maak oop.” Sy vou ʼn kamerjas om haar lyf en maak die deur met knipperende oë oop. Langs die polisieman staan Adriaan en agter hulle talm Ferdinand. Hy is grysbleek en sy hare is deurmekaar. Het hy sowaar nog dieselfde klere aan as by gisteraand se funksie?

“Juffrou Laubscher, ek is sersant Bottoman. Soos u seker weet, is meneer Du Toit se Léon Fischesser-viool gisteraand uit sy motor gesteel.”

“Nee!” Sy kyk na Ferdinand wat met sy hande in sy sakke teen die kosyn leun. “Ek weet niks daarvan nie. Ek is nie eintlik ʼn oggendmens nie en het nog nie die koerant gelees of my sosiale media oopgemaak nie.”

“Dit was nie ʼn gewone inbraak nie. Die I-pad of bladmusiek wat saam met die viool in sy motor se kattebak was, is nie gesteel nie.”

Sy frons. Besef skielik wat aangaan. “Verdink julle my?”

Adriaan vind skielik sy naels baie interessant en weier om met haar oogkontak te maak. Tweegatjakkals. Hy behoort tog te weet sy sal nie so iets doen nie.

 

Dis nie ʼn nare droom nie, besef Helena toe sy heelwat later haar woonstel se deur agter haar toemaak. Eers die ondervraging hier en toe die proses by die polisiekantoor. Ja, teoreties het sy ʼn motief, maar die teorie maak nie van haar 'n dief nie. Sy maak ʼn koppie tee, drink twee pynpille en gaan lê op haar bed.

Laatmiddag staan sy op, stort en trek ʼn sweetpakbroek en ’n T-hemp aan. Daar is net een ding wat haar nou sal vertroos en dis haar viool. Sy wil Ferdinand se tegniek probeer bemeester.

Oor en oor speel sy die allegro. Probeer die noot waarmee die solo begin presies soos Ferdinand speel, maar sy laat die note verstrengel. Die effense aarseling tussen die note klink verkeerd. Dan te kort en dan te lank.

Sy sit die viool vies neer toe daar ʼn klop aan haar voordeur opklink. Vanaand stuur sy die ou suurknol van ’n buurman in sy peetjie. Sy pluk die deur oop. Dis Ferdinand du Toit. Hoe durf hy? Sy begin om die deur toe te stoot, maar hy tree vinnig vorentoe.

“Wag, kan ek net vir ʼn paar minute inkom?” Hy hou ʼn bottel wyn na haar uit. “Ek het gisteraand gesien jy drink rooiwyn.”

“Ja, maar jy moes ook agtergekom het dit gee my hoofpyn. Daarom is ek vroeg weg. Nie om jou viool uit jou kattebak te steel nie.”

“Ek het kom verduidelik dat ek niks met daardie beskuldiging te doen het nie. Die sersant was vas oortuig dat dit een van die orkeslede is, omdat die ander goed wat in die kattebak was, nie ook gesteel is nie. Adriaan het gedink jy het die sterkste motief.”

“Ek is nie reg aangetrek om gaste te ontvang nie,” probeer sy keer.

Stadig laat hy sy oë oor haar lyf speel. “Jy is pragtig net soos jy daar is.”

Verdomde man wat nou die heuningkwas uithaal. “Kom in,” antwoord sy stroef. Hoe gouer sy hierdie besoek agter die rug kry, hoe beter.

Sy haal glase uit en Ferdinand skink vir hulle. Die geselsie stotter verby die weer en die Kaapse besienswaardighede totdat hulle later gemeenskaplike grond vind en oor dirigente en oorsese geleenthede begin gesels.

“Ek het gister gesien hoe jy my dophou toe ek die solo speel en toe ek netnou voor jou deur staan het ek gehoor hoe jy die stuk oefen.”

“Jy het ʼn uitsonderlike tegniek en ek het …”

Hy staan op. “Kry jou viool, dan wys ek jou.”

Sy lyf is warm agter haar rug en die hand wat om hare vou, stuur fyn trillings deur haar lyf.

Toe Helena heelwat later tussen die koel lakens inskuif, kan sy nie slaap nie. Die man maak vreemde gevoelens in haar wakker. Wie sou sy viool gesteel het? Iemand wat die waarde daarvan besef? Nee, Suid-Afrika se musiekgemeenskap is te klein – sodra daardie viool op die mark kom, sal almal dit weet. Dit kon ʼn gewone inbraak gewees het. Die parkeerterrein was nogal donker en dalk het die dief nie die ander goed raakgesien nie. Wat sou ʼn straatdief met ʼn viool doen? Iewers probeer verkoop?

Sondagoggend maak sy ʼn lys van al die musiekwinkels, pandjieswinkels en tweedehandse winkels in Kaapstad en omgewing. Sy soek ʼn foto van Ferdinand en sy viool en plaas dit op al haar sosialemediaplatforms met die versoek dat haar vriende dit sal deel.

Vroeg Maandagoggend is daar ʼn boodskap op die orkes se Whatsapp-groep dat die dag se oefening afgestel is. Helena gebruik die geleentheid om van pandjieswinkel na pandjieswinkel te ry. Sy gee ʼn fotostaat van die viool vir die eienaar en vra dat hulle haar bel sodra iemand so ʼn viool probeer verkoop.

Dinsdag daag Ferdinand met ʼn gehuurde viool by die orkesoefening op. Hy sukkel om die instrument in te stem. Oor en oor laat die dirigent hulle gedeeltes van die allegro, larghetto en rondo herhaal. Toe die orkes verdaag, bly Ferdinand sit toe die ander oppak en uitstap.

“Ek het my hart verloor,” sug hy toe Helena langs sy stoel huiwer. “Daardie viool het soveel sentimentele waarde, my ma het dit kort voor haar dood vir my gekoop.”

“Dis ʼn pragtige instrument en jy kan die mooiste klanke daaruit toor.” Sy sit haar hand op sy skouer. “Ek is seker jy sal dit terugkry.”

“As jy dit teruggee, sal ek afstand doen van die posisie as solis.”

“Wat! Dink jy werklik dat ek jou viool sou steel net om as solis te kan optree?” Helena gryp haar viooltas en storm by die ouditorium uit. Hoe durf hy haar nog steeds van die diefstal verdink? Die enigste manier om hulle verkeerd te bewys is om daardie viool op te spoor. Al moet sy haar laaste sent vir petrol gebruik.

Met hernude ywer ry Helena ná die orkesoefening na van die pandjieswinkels waarby sy nog nie uitgekom het nie. Oor en oor beskryf sy die viool en oorhandig ʼn foto met haar telefoonnommer.

Doodmoeg kom sy by die huis aan en maak ʼn koppie tee voordat sy haar rekenaar nadertrek. Soek op elke moontlike webwerf. Sluit by soveel moontlik Facebook- en Whatsapp-groepe aan en plaas ʼn advertensie dat sy ʼn viool wil koop.

Die dae sleep verby. Elke oomblik wat sy nie privaatklas gee of orkes oefen nie, spandeer Helena om na die verlore viool te soek. Algaande begin Ferdinand beter op die gehuurde viool speel, maar daardie unieke klank wat hy met sy eie instrument kon optower, bly hom ontwyk. Die groot hoogtes waartoe hy die orkes gedurende daardie eerste paar oefeninge gelei het, kan hulle net nie weer bereik nie. Helena voer haar pligte as konsertmeester foutloos uit, maar teenoor Ferdinand tree sy koel op.

Een aand staan Ferdinand weer voor haar deur met ʼn bottel wyn en hierdie keer ook ʼn bos sneeuwit tulpe. “Ek is jammer. Ek weet nie wat my besiel het om te impliseer dat jy betrokke is by die viool se verdwyning nie.”

“Ek aanvaar jou verskoning, maar ek gaan nie jou geskenke aanvaar nie.” Saggies druk sy die deur toe. Leun daarteen en luister hoe sy voetstappe na ʼn ruk in die gang af verdwyn. As die dekselse man net nie so aantreklik was nie. Nie so ʼn lyflike reaksie by haar ontlok het nie.

Tog is dit asof die gespanne atmosfeer tussen hulle effens skietgee. Een middag na ’n oefening gaan drink hulle twee koffie saam met ʼn groepie van die orkeslede. Helena draal voor die kas waarin die macarons uitgestal word. Besluit dan daarteen. Sy het nie nou geld vir luukses nie.

 

Saterdagoggend is Helena besig om die woonstel skoon te maak toe haar selfoon lui. Dis ʼn onbekende nommer. Daar was ʼn man by ʼn pandjieswinkel wat ʼn viool wou verkoop. Die eienaar sal ʼn afspraak met haar en die verkoper reël.

Sy bel dadelik vir sersant Bottoman, maar sy kry net ʼn stemboodskap. Wat nou? Alleen kan sy dit nie in Soutrivier waag nie.

Ferdinand antwoord dadelik. “Helena, wat ʼn lekker verrassing om van jou te hoor!”

“Daar is ʼn moontlikheid dat jou viool by ʼn pandjieswinkel in Soutrivier kan wees. Ek kom jou oplaai dat jy dit kan identifiseer.”

Wat! Hoekom sal jy weet as my viool moontlik by ʼn pandjieswinkel is?”

“Omdat ek orals daarna soek. Die enigste manier waarop ek my onskuld kan bewys, is om jou viool terug te kry en die skarminkel aan die kaak te stel.”

Verslae ry hulle later terug. Dit was toe nie Ferdinand se viool nie.

Later die middag staan Ferdinand weer voor Helena se deur. In sy hande ʼn boks en ʼn bruin koevert. “Sal jy hierdie keer my geskenk aanvaar?” Hy hou die boks na haar uit. “Dis van Charly’s se macarons. Ek het nou die dag gesien jy kyk daarna.”

Sy maak ʼn pot koffie en hulle gaan sit op die balkon.

Ferdinand wag totdat hulle oë ontmoet. “Ek is regtig jammer oor my onvanpaste opmerking van nou die dag. Maar dis so traumaties, ek verdink elke mens wat ek op straat sien. Eintlik het ek daardie eerste dag al besef dit was nie jy nie. Jou verbasing was net te eg.”

“Het jy nooit daaraan gedink om self ook by tweedehandse en pandjieswinkels te soek nie.”

“Nee. Ek was oortuig dat dit iemand was wat die waarde van die viool besef. Daarom is net die viool en niks anders gesteel nie.”

“En die moontlikheid dat die diewe onderbreek is? Of in die donker nie die ander goed gesien het nie?”

“Nee.” Hy staan op en gaan haal die bruin koevert op die kombuistoonbank. “Hier is klomp fotostate van ʼn foto wat ek van my viool laat neem het. Die versekering het dit vereis.”

“Dankie. Dit sal baie help.” Miskien moes sy hom al vroeër by haar soektog betrek het.

“Ek kon nie glo hoeveel tyd en energie jy spandeer het om na my viool te soek nie. Sal jy my toelaat om jou van die tegnieke te wys wat ek by die meesterklasse in Stuttgart geleer het?”

 

“Ek sien nie kans om sonder my eie viool as solis op te tree nie,” lig Ferdinand Adriaan en die orkes in ʼn week voor die openingsaand. Hy kyk na Helena. “Julle konsertmeester se tegniek is van die beste wat ek al gehoor het, boonop is sy vertroud met haar viool. Sy is ’n beter keuse.”

ʼn Salige warmte trek deur Helena se lyf. Om darem so ʼn kompliment te kry! Ja, haar tegniek het ongelooflik verbeter, danksy Ferdinand se privaat lesse in haar woonstel. Hy is nie net ʼn kenner van die viool nie, maar sy aanrakings wat al hoe minder toevallig word, toon dat hy ook ʼn vrou se lyf verstaan.

 

Helena sit op haar stoep met ʼn koppie tee. Vanaand maak sy uiteindelik haar buiging as solis. Haar tegniese vaardigheid het verstommend verbeter, en na al die aandag wat sy van Ferdinand gekry het, interpreteer sy elke nuanse net soveel beter.

Maar hoekom voel dit so bittersoet? Dalk omdat sy weet Ferdinand is werklik beter as sy?

Die selfoon se gelui onderbreek haar gedagtes.

“Mevrou, ek dink die viool waarna u soek, is hier by my. ʼn Man het sowat ʼn maand gelede ʼn viool, wat baie soos die een op u foto lyk, hier verpand. Ek het probleme met my rekenaar gehad en het eers gisteraand u e-pos oopgemaak.”

Hierdie keer antwoord sersant Bottoman amper dadelik. Hy kom laai Helena op en hulle jaag Malmesbury toe. Dis net ʼn paar uur voordat die orkes bymekaarkom vir die groot openingsaand.

“So ʼn bliksem!” sê sersant Bottoman toe hulle met die viool veilig op die agterste sitplek terugry Kaapstad toe. “Adriaan frame jou vir die diefstal en toe is dit al die tyd hy. Seker onrustig geraak toe ek aanhou krap. Dom donder het gedink hy sal wegkom met ʼn pruik en ’n vals ID, maar hy het nie rekening gehou met die sekuriteitskameras wat die eienaar so goed versteek het nie. Ook nie met die mikrofoon op die toonbank wat sy stem opgeneem het nie.”

Helena knik. “Ek reken dit was sy plan om die viool later iewers in die buiteland te verkoop. Hy ken die musiekbedryf goed genoeg om te weet hy sal daar ʼn beter prys kry as in Suid-Afrika.”

 

Ferdinand stap op die verhoog en skud Helena se hand. Daar is ʼn effense blinkheid in sy oë toe hy haar hand na sy mond lig en fluister: “Baie dankie. Jy sal nooit weet hoeveel dit vir my beteken om vanaand een van my geliefdes teen my bors vas te hou nie.”

Een van sy geliefdes, wonder Helena terwyl sy na die jubelende hobo’s en fagotte sit en luister. In amper elke onderhoud het hy gepraat van sy gebroke hart en dat dié viool sy groot liefde is. Maar nou is dit net één van sy geliefdes.

Dis haar oomblik en sy tel haar strykstok op en lei die viole met foutlose spel. Dis een van daardie aande wanneer die instrumente mekaar vind en vly en aanvul. En so ook die orkeslede, dink Helena toe sy  ’n slag of wat opkyk en Ferdinand se oë op haar gewaar.

Sy koesterende blik maak dit duidelik dat daar plek vir ʼn vrou én ʼn viool in sy lewe is en haar hartklop versnel met die wete dat sy voortaan nie meer tweede viool sal speel nie. Nie in sý lewe nie.

Allermins.

 

 

 

 

Skynduiwel

Christine Stoman

 

Sy eerste teksboodskap laat die asem in my keel stol. Eintlik is dit nie sy eerste boodskap nie, maar die voriges was saaklik. Besigheid. Hierdie een is anders. Belowe my, eendag wanneer jy weduwee en ek wewenaar is, sal ek eerste opsie by jou hê. Egbert.

My nek, ore, alles tintel. Ek onthou sy diep stem. Dit vloei by my ore in, maal in my kop en kry sitplek in my hart. Dit mag mos nie. En tog. Ek wil hom ignoreer. Nee, ek wil hom antwoord. Sal mos slegte maniere wees om nié te antwoord nie? Sy toekomsplan klink buitendien nie sleg nie. Glad nie sleg nie.

Bedoel jy nou daar op die ouetehuis se stoep? ;-) Seker maar beter om ’n bietjie te spot ...

Waar ook al.

Kort en kragtig, maar jô! Die belofte laat my hart steier.

Dis nou seker al drie jaar dat ons saam in die munisipaliteit se beplanningskomitee dien. Hy as stad- en streeksbeplanner, ek as eiendomsagent. Die komitee vergader nie dikwels nie, ons het mekaar seker al so tien maal gesien. Hy was nog altyd net beleefd en korrek. Koelkop, aantreklik, professioneel. Maar hierdie boodskap so uit die bloute?

Ek hoop hy het nie eergister my gedagtes gelees nie! Bloos. Daardie stem – ek het my verluister. Was skoon jammer toe hy klaar gepraat het. Het ek iets laat blyk? Het ek dan nie heeltyd afgekyk na die dokumente voor my nie? My ore gloei by die gedagte dat hy iets geraai het.

Nee wat, onmoontlik! Of nie?

 

Weke later. My siel is tot rus. Egbert is, dankie tog, op die backburner en Nicolaas is weer voor op my spreekwoordelike koolstoof. Ek is juis besig voor die stoof toe my selfoon die komitee se kenwysie dieng-dong:

Sal jou nie volgende maand sien nie. Gaan op reis.

Bon voyage, skryf ek maar terug, want ... wat anders?

Die lewe en sy roetine gaan onverpoosd aan. Ek, Nicolaas en die kinders bly op die draaiwiel hardloop. Sy ingenieursfirma stoom voort, die tieners bly bedrywig met skoolsport en -take en ek verkoop gelukkig ’n eiendom.

My foon dieng-dong weer. ’n Boodskap van Egbert? My hart is in hoogste versnelling en ek loer rond wie my sien voor ek dit oopmaak. Nee. Dis die sekretaresse wat laat weet die April-vergadering is uitgestel tot Mei. Nou goed dan. Sou maar saai gewees het sonder hom.

Dis eintlik gaaf so, want dit gee my kans om die skryfkursus by te woon. Wou mos lankal tyd maak daarvoor. Miskien tog maar my skryfsels onder uit die laai krap en registreer op Potchefstroom. Sal dit met Nicolaas bespreek.

“Dit sal jou goed doen om ’n bietjie weg te breek. Ja, doen iets vir jou siel,” reken hy. Liewe Nic, hy verstaan my so goed.

 

Opgewonde en met my skootrekenaar wat aan my skouer rem, staan ek in die aanmeldingstou. Tot dusver ken ek niemand nie en ek wil dit so hou.

“My wêreld,” klink dit skielik agter my op.

Dis net sý stem wat my hart só kan omkrap. Ongedurig kyk ek agtertoe. Jislaaik, hy lyk goed.

“So ... jy skryf ook?” sê-vra hy. “En jy is net so verbaas om mý hier te sien?”

“Ja.” Hoe intelligent. “Môre, Egbert.”

Die naam Egbert laat my altyd aan ’n Noorse god of iets dergeliks dink. ’n Interessante naam, moet dit nog eendag google, herinner ek myself. Maar dat juis hý ook hierdie skryfskool bywoon, is amper te goed om waar te wees. Hoe het dit gebeur?

Terwyl ek nog dink aan iets intelligents om kwyt te raak trek die registrasiedame my aandag met ’n wuif van haar hand. Ek tree nader, bevestig my besonderhede, ook dat ek reeds verblyf in die Villa Rosa Gastehuis het, dankie. Ek teken die register en glip dankbaar weg na die koffietafel waar ek my doenig hou met ’n beker koffie.

Ek het regtig gehoop dat ek niemand by die skryfskool sal ken nie. Om jou eie liefdesverhaal so openlik met almal te moet deel is al erg genoeg tussen vreemdelinge. Kan ek nie maar weghardloop nie? Ek kan nie my hart voor Egbert oopmaak nie. Veral nie ná daardie boodskappe nie.

“Voel jy ook benoud?” bely ’n vrou hier langs my. Ek kyk om in die blouste blou oë wat ek nog ooit gesien het. Deurdringende blou oë soos ’n Siamese kat, sjoe.

“Definitief.” Ek glimlag. “Ek is Celeste, hallo.”

“Dina. Dina Dell, pieng pong.” En met ’n soet gesiggie sing sy die advertensiedeuntjie van baie jare terug en lag te lekker vir haar eie grap. Ek lag saam, dis aansteeklik.

“Ek het destyds daardie jingle vir DairyBelle geskryf,” bieg sy. “En toe word dit mý kenwysie.”

Ek sing verder: “… vars van die melkery …” Saam proes ons van die lag.

“En waaroor lag julle so lekker?” vra Egbert, sy oë vlugtig op Dina se rondings. Sy vraag laat ons twee opnuut giggel en ons bly hom ’n antwoord skuldig.

Die skryfskool begin met ’n gesamentlike sessie oor kreatiwiteit en die sogenaamde “muse”. Daarna verdeel ons in groepe en ek is verlig dat Egbert nie saam met my in die prosagroep is nie, maar wel in die rubriekskryfgroep. Dina weer, sluit by die digters in die poësiegroep aan, waar anders?

Die dag verloop intens en net ná drankies en aandete is ons almal weer bymekaar om ’n bekende skrywer aan te hoor. Egbert sit tussen Dina en my, sy kop vooroor gebuig, sy elmboë op sy knieë en sy hande amper biddend teen mekaar. Sy fassinerende vingers bou lang torings voor hom in die lug.

Sy volgende beweging is een lang, gemaklike verskuiwing wat sy linkerarm agter my op die rugleuning laat beland. Ek verstyf effe, hou my gesig reguit en konsentreer met mening op die spreker, terwyl Egbert se stem my regteroor en los nekhaartjies streel.

Die skrywer kies hierdie ongemaklike oomblik om ’n ewe ongemaklike opdrag te gee: “Kyk na die persoon regs van jou. Die kanse is goed dat hy of sy nie die skrywerspaal gaan haal nie.”

Ek kyk op na Egbert en meteens tref ’n blitssoen my vol op my effe oop lippe. Konsternasie. Dit skroei. My ore suis. Die lekker en die kwaad stoot gelyk en warm op in my nek.

Dina lag al te lekker vir my reaksie. Daarna hoor ek geen verdere woord nie, net in my kop hoe die engel en die duiwel met mekaar stoei. Intussen rek en krimp my persoonlike borrel. Sy lyf is heerlik naby, ontstellend naby en binne gemaklike bereik – ek moet net ’n hand uitsteek.

Hier moet ek weg.

 

By die gastehuis kom ek tot bedaring, stort en trek my nagklere aan. So ja, nou kan ek my kop skoonmaak en begin skryf.

Maar waar is die woorde? Ek stoot die papier rond, tokkel op die skootrekenaar. Ek sal nooit my opdragte kan doen as ek nie eers my kop skoon kry nie. Daardie simpel soen! Daardie voorbarige man! Sy skroeiende lippe op myne. Jislaaiktog. Wag, laat ek hierdie hitte aan my karakter skenk. Sy kan doen met ’n bietjie vuur.

Maar eers bene rek en asem skep. Ek skuif die slaapkamergordyne en die luik oop en loer uit op soek na sterre. Niks. Te veel lig hier op Potch.

Ek draai weg en soek op my speellys na kalmerende musiek. Ja – Massenet se Meditation is net wat ek nodig het. Met die eerste note strek ek my arms, raak my tone ... en op ... en uit. Hoe lekker, die vertroude bewegings van my oggendroetine tuis. Gou verander dit in my dansroetine en ek haal my beste balletpassies uit en verbeel my ek het nog my balletlyf van dertig jaar terug.

Terwyl ek lustig pirouette, klink ’n klopgeluid skielik iewers op. En dan weer. Teen my venster. Goeiste? Het ek die gordyne oopgelos?

My bewegings stol en ek swaai om en staar na die glimlaggende, wuiwende Egbert aan die anderkant van die venster, wat met groot gebare beduie dat hy iets wil gaan drink. My hart skop in ’n heel ander ritme in, ek voel lig, soepel, ontvanklik. Hy het my gesien dans? In my nagklere. Genadetjie. Maar wat soek die man ook by my venster.

Die gestoei begin weer in my kop. As ek hom innooi, sal daar nog sulke soene wees? Maar die vermetelheid! Maar die genoeglikheid?

Hy klop weer. Dan begin hy sing. Diep basstem. Wat? I can’t help falling in love with you. Hy moet ophou, die bure sal hoor. Nee, bog met die bure, ek wil nog hoor!

Maar die enkele note dryf weg en hy wink weer.

Kom, beduie hy. Ons moet iets gaan drink.

Ek aarsel. Dit hoort nie. Maar ek is juis lus vir iets met ’n bietjie skop en daar is net koffie en tee in die kamer.

Vasbeslote praat ek die gestoei in my kop dood en haal ’n rok, serp en stewels uit die kas. My gordyne is nog oop en ek trek dit toe. Hy sal hom wat verbeel. Reeds te veel gesien. In die badkamer besef ek my hande bewe. Stadig nou, Celeste. Get a grip.

Op die Bult is verskeie restaurante nog oop. Ek bestel wit wyn en ’n klein porsie calamari sodat my hande iets het om te doen. Egbert sit ongemaklik naby aan my, sy oë lyk tergerig, maar voordat hy iets tergends kan sê, bondel die vraag by my mond uit.

“Wat beteken die naam Egbert? Dit klink ... Noors –.” Ek keer die woorde “soos ’n Noorse god” net betyds.

“Ek dink iets soos blink swaard. Hoekom vra jy? Het jy oor my gewonder soos ek oor jou?”

Touché. My onskuldige vraag is omvorm in iets intiems. Dit sien ek in sy oë.

“En jou naam ... Celeste ... beteken dit dalk hemels?” Hy herhaal die laaste woord en my oë volg elke nuanse van sy lippe. Hy leun nader en ek sien môre se baard waar dit wil-wil deurstoot. Dis onhebbelik, onbetaamlik aantreklik. Veral saam met daardie deurmekaar wenkbroue. En orals net daardie titsel grys.

Sou my grys ook deurslaan? Sien hy dit en skrik dit hom af? Klaarblyklik nie, want hier kom dit. Sy lippe skuur teen myne, aspris en stadig. Bingo!

Ek hap na lug en sit effe terug. Duidelik werk al my senuweepunte nog, want die sensasie prik my in die mik en blits dan tone toe. My hele liggaam sekondeer dat daar dele is wat nog wil hê.

            Maar laataand gaan ek stemmig terug gastehuis toe, soos dit Celeste, 43 en gelukkig getroud, betaam. Die nag is nie maklik nie, dis ’n glibberige nag om die minste daarvan te sê.

 

Die feit dat Egbert my aandag elke beskikbare oomblik probeer opeis, is nogal vleiend. Op sy voorstel gaan die drie van ons die volgende aand na ’n ander restaurant. Hy is op sy stukke en vermaak ons met “As julle julle oë uitvee, is ek die volgende Nataniël wat oor eyeshadow sing. Of anders skryf ek rubrieke vir Sarie soos daardie Le Roux-vent. Hý ken ’n vrou mos binnestebuite.”

            Die laaste sin laat my binneste tuit.

“Sarie?” eggo Dina. “Lyk my jy ken jou vrouetydskrifte.”

“Navorsing was nog altyd my ding. As jy rubrieke wil skryf, moet jy ook rubrieke lees. In ieder geval, daardie tydskrifte publiseer mos graag velfoto’s.” Hy knipoog na my kant toe. “Daar’s dus baie om te bekyk.”

Sy woorde raak soos skuurpapier en ek hou op luister, terwyl Dina koer van die lag en die een glas witwyn na die ander wegslaan. Haar glimlag eis sy aandag op en ek voel viesverlig.

 

Die volgende dag gedurende middagete gesels Dina oor haar kopseer en gebrekkige konsentrasie terwyl ek so terloops moontlik rondloer. Egbert staan oorkant die vertrek en maak grappies met ’n slanke student. Vroulik, natuurlik. Die dametjie flankeer met haar vingers in haar lang lokke.

“Ek is darem bly hier is ook mense van my portuur,” bieg ek teenoor Dina. “Vandag se jongmense is so selfversekerd hulle gee my ’n pyn.”

“Ek hoor jou. Hier is maar min van ons oud en getroudes. Vertel van jou man en gesin?”

Ek vertel haar in hooftrekke, ook dat Nicolaas nog altyd my behoefte aan skryf ondersteun het. “Ek en hy beplan ’n aftrede wat uit boeke, musiek en ’n wonderlike uitsig oor die see bestaan, of dalk die Bosveld, of waar ook al, solank dit rustig is.” Heimlik sien ek alreeds daarna uit. Saam met my beste pel.

 

Die volgende klompie dae soek Egbert my telkens op vir geselsies en wil als weet wat ek in die prosagroep beleef. Sy oë kuier intiem in myne, dwing my om nie koel teenoor hom te wees nie.

“Ek is maar benoud. Dis een ding om skrywerig te voel en ’n ander om op jou stêre te gaan sit en te produseer,” verduidelik ek. “Maar jy? Hoe beleef jy die skryfskool?”

“Ek wens dit kan vir ewig aanhou,” sê hy met daardie ongelooflike stem. “Ek is omring deur mooi vrouens, die laaste een begaafd. Wat kan beter wees as dit?”

Ek staar hom aan, my gedagtes by sy naam. ’n Skitterende swaard wat met sy glans verblind. Ai, dat so ’n mooi kop so leeg moet wees. Sonder om hom te antwoord, beweeg ek saam met die ander terug lesingsaal toe vir die volgende uitdaging.

Dankie tog vir Dina wat kort-kort iets prettigs en borrelends kwytraak, want meer en meer sien ek dat Egbert net té na aan té veel dames staan. Hoe het jy dan gedink, bakvissie? Sekerlik nie dat sy aandag eksklusief by jou sal wees nie?

Ek kan nie besluit of my lyf hom mis of nie.

 

Daardie aand stuur Nicolaas vir my ’n e-pos: ’n gedig wat hy destyds vir my geskryf het toe ons jonk, mooi en verlief was.

Namib-huwelik

 

As ek ligene is

en jy my vog

dan kan ek net gedy

maar eerder:

wees jy ook ligene

en deel my vog met my.

 

Nic.

 

Ek glimlag vir die amateuragtige poging – tog ook so eg – en sien voor my geestesoog my vasvatman wat my binneste so goed kan peil: Grys om die slape, grys in die netjiese baard. Spiere wat my lyf laat antwoord gee.

Ek skryf terug: Lief, lief, lief. Mag hy nooit weet dat my iets-vir-die-siel ’n gestoei met die duiwel was nie. Die duiwel en ou gladdebek met sy glans. Hulle kan maar verby hou.

 

Die volgende môre is ons laaste dag saam. Ons skryfwerk is van bo tot onder beskou, bekrap en beoordeel. Ek moes hoor dat ek “innoverend” is. Nou ja.

So word ons moed ingepraat deur dieselfde skrywer wat vier dae vantevore gereken het nie een van ons sal ooit enige sukses smaak nie. Ek glimlag met binnepret, dankbaar vir die week se dieper kyk en dieper dink. Hoe lekker gaan dit nie wees om als vir Nicolaas te vertel nie.

Amper als.

Dina kom wys grootoog vir my ’n boodskap op haar selfoon.

Blouoog Siamese katjie, belowe my eendag wanneer jy weduwee is en ek wewenaar, sal ek eerste opsie by jou hê. Egbert.

            Ongelowig staar ek daarna. Bars dan uit van die lag. Die man het nie eens die kreatiwiteit om ’n oorspronklike boodskap uit te dink nie. Het natuurlik die skryfskool bygewoon net omdat daar baie vrouens sal wees. Nou ja, dit sal my leer. Dalk vertel ek tog vir Nicolaas van my skynduiwel. Op ’n kreatiewe manier, natuurlik. Ek het mos gehoor ek is ’n “innoverende” skrywer.